Trốn
trong nhà là thoát được ô nhiễm?
Thật ra, trốn trong nhà cũng chưa
hẳn là an toàn. Ô nhiễm trong nhà (indoor pollution) không chỉ do bụi mịn chui
từ ngoài vào, mà chính cuộc sống của chúng ta cũng tạo ra một căn nhà đầy những
nguy cơ ô nhiễm đe dọa sức khỏe.
10 tác nhân thường gây ra ô nhiễm không khí trong nhà
1. Bụi: Bụi lơ lửng trong không khí, không chỉ chứa những chất vô cơ, mà
còn có chứa các loại dị nguyên như mạt nhà, phấn hoa, nấm mốc...
2. Thuốc diệt côn trùng: Các chai xịt muỗi, gián, kiến mà hầu như nhà nào cũng có, mỗi
lần xịt là bạn lại bơm vào trong nhà mình một lượng hóa chất độc hại như arsen,
chất có thể ảnh hưởng đến hệ nội tiết, và thậm chí là hình thành ung thư cho
chính bạn.
3. Chất vệ sinh nhà cửa, sơn và các chất khử mùi nhà cửa: Rõ ràng, cái gì có mùi là có hóa chất, có loại
ít độc, nhưng có loại độc hại cao. Các chất hữu cơ bay hơi từ hóa chất tẩy rửa
hay sơn sẽ gây các triệu chứng như nhức đầu, ngứa da, ngứa họng, ho…
4. Nước hoa: Đây là loại hóa chất kích thích triệu chứng hô hấp thường gặp
nhất và cũng thường bị bỏ quên nhất. Ngày nào cũng xịt, ngày nào nhà cũng ô
nhiễm nha.
5.
Khói, bao gồm khói thuốc lá, khói nhang và mọi thứ khói: Không
chỉ khói thuốc lá mới có hại nhé, khói nào cũng có khả năng gây hại! Tất cả các
loại khói đốt: Khói đốt củi, đốt than, đốt dầu, khói từ nhang cúng, nhang xua
muỗi, và gần đây còn là nhang thanh lọc nhà cửa, đều có hại.
Tất cả
đều là sản phẩm đốt cháy của chất hữu cơ, cho dù có hay không có thêm hóa chất
tạo mùi cho thơm và "sang”, nó đều có hại nếu hít lâu dài. Không biết đốt khói
mù mịt trong nhà, thanh lọc không khí bằng cách nào, nhưng biết chắc là sẽ bổ
sung thêm 1 mớ CO2 và
các loại hóa chất khác vào bầu không khí mà chúng ta hít thở. Lợi không biết có
không, mà thấy hại là có rồi đó!!! Nên vui lòng, bớt đốt nhang lại, hít khói
ngoài đường chắc cũng đủ "bổ” phổi rồi!
6. Sáp
nến cháy: Rất nhiều người có sở thích đốt nến cho lãng mạn, nhưng xin nhớ
là khi sáp cháy có thể sinh ra các hóa chất có hại như toluene và benzen, toàn
những thứ kích thích đường hô hấp, và còn có nguy cơ gây ung thư nữa.
7. Các
phân tử mịn và hóa chất hữu cơ bay hơi từ các máy móc văn phòng: Máy
photocopy và máy in đều sinh ra các phân tử mịn và các hợp chất hữu cơ bay hơi,
có thể xâm nhập sâu vào trong phổi và gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp.
8. Lông
thú nuôi: Gây ra các triệu chứng dị ứng hô hấp như viêm mũi dị ứng hay hen
suyễn. Nếu lỡ có dính dị ứng lông chó, mèo, chim, chuột, thì thôi đành phải đứt
ruột nhờ người nào đó cưu mang các boss đi nhé!
9.
Radon: Radon là chất phóng xạ phân hủy từ Uranium có trong vỏ trái đất,
nó có thể xuyên từ lòng đất để vào ngôi nhà của bạn. Nhà càng kín, sự tích tụ
radon càng nhiều, và tất nhiên, tác động của chất phóng xạ sẽ càng cao.
10.
Cuối cùng là virus và vi khuẩn lơ lửng trong không khí: Trong
mùa cảm cúm, chỉ cần một cú hắt hơi, hay ho là người bệnh đã phóng thích một
lượng virus rất nhiều vào không khí, và tồn tại một thời gian đủ để lây nhiễm
cho những người hít phải. Phòng càng kín, nhà càng bí, khả năng lây của các
bệnh lây truyền qua đường hô hấp sẽ càng cao.
Tốt
nhất là hút bụi và lau nhà mỗi 2 ngày 1 lần
Làm sao
giảm thiểu ô nhiễm trong nhà?
Điều
đầu tiên là hạn chế các nguồn ô nhiễm:
- Không
hút thuốc lá trong nhà (muôn thuở), bớt đốt nhang lại, và đừng bao giờ nghĩ đốt
nhang là để thanh lọc không khí!
- Tránh
sử dụng các thuốc xịt diệt côn trùng mà thay thế bằng các cách tự nhiên khác
như sử dụng cửa lưới để chống muỗi, sử dụng bẫy gián để diệt gián hoặc chỉ đơn
giản là đừng để rác hay thức ăn thừa trong nhà, vệ sinh bồn rửa chén và thu nhỏ
các lỗ thông nước ở các miệng cống để gián không chui vào nhà.
- Hạn
chế sử dụng các chất vệ sinh nhà cửa, giặt giũ hay chất xịt có mùi nhân tạo trong
nhà.
- Điều
thứ hai là phải vệ sinh nhà cửa thật sạch bụi. Tốt nhất là hút bụi và lau nhà
mỗi 2 ngày 1 lần, mọi ngóc ngách trong nhà, hút luôn giường ngủ, kệ sách, sofa,
thảm… để giảm thiểu tối đa bụi bặm và các thứ nguy hiểm ẩn nấp trong đó.
- Điều
tiếp theo là phải giữ cho không khí lưu chuyển giữa trong nhà và môi trường,
hay gọi tắt là thông khí thật tốt. Sự lưu chuyển không khí giữa trong và ngoài
nhà sẽ giúp "dọn dẹp” các chất ô nhiễm ứ đọng lại trong nhà của bạn, vừa giảm
thiểu ô nhiễm trong nhà, vừa giúp giảm các mầm bệnh truyền nhiễm lơ lửng trong
không khí.
TS.BS. PHẠM LÊ DUY